روایت فردی حاجقاسم بدون توجه به درهمتنیدگی اجتماعیاش، ظلم به او و آرمان اوست. ماجرا جایی جالب میشود که روشنفکران غربزده این را دریافتهاند و در تحریف شخصیت انقلاب تا جایی که ممکن است، منکر ارتباطات مردمی و اجتماعیاش میشوند. اینها که ابتدا در برابر روایت انقلاب و قهرمانیهایش سکوت کرده بودند، حالا از روایت این پدیدهها منصرف نیستند؛ بلکه روایتی فردی و محصور در خود به دست میدهند.
ماجرای تشییع باشکوه و بینظیر حاجقاسم زمانی اهمیت دوچندان مییابد که این پدیده رهیافتی برای تحلیلهای جامعهشناختی و مردمشناختی در دهۀ چهارم انقلاب باشد. با این وصف، تأثیر بر علوم انسانی در ایران و شکستن تحلیلهای پوسیدۀ غربزده از جامعۀ ایرانی یکی از مهمترین دستاوردهای روایت عزاداری حاجقاسم است. این موضوع زمانی مهمتر میشود که بدانیم جریان اندیشهای در ایران در برابر پدیدههای بسیار کوچکتر و بیرمقتر، واکنشهای متعدد نظری میدهند؛ اما درباره پدیده شگفتانگیز تشییع حاجقاسم سکوت میکنند.
جمعآوری و انتشار خاطرهها و لحظههای خبر شهادت، عزاداری، راهپیمایی، تشییع و… از کارهای رسانهای است که هم به آثار هنری و اندیشهای مدد میرساند و هم خود سندی معتبر است برای نسلهای بعد. البته این نوع خاطرهنگاری غالباً در میان مجموعههای تاریخنگاری مهجور و پیشپاافتاده است و به همین دلیل، اهمیت جمعآوری روایتهای مردمی دوچندان میشود.
برشی از کتاب :
برخی داســـتانها را نســـل ما فقـــط در خاطرات دهۀ شـــصت یا قصههای پدرهـــا و مادرهـــا و پدربزرگهـــا و مادربزرگها شـــنیده اســـت. بـــاور بعضی از ایـــن داســـتانها به قدری دشـــوار اســـت کـــه تصور نمیکنیـــم هیچ وقت آنهـــا را تجربه کنیم؛ اما نســـل امـــروز، در عصر مدرنیته و منفعـــت و لذت، رویدادهایـــی را دیـــد که شـــبیه قصهها بود. امتیتریـــن شـــخصیت جمهـــوری اسلامی کـــه در غـــزه و لبنان، ســـوریه و عـــراق، افغانســـتان و پا کســـتان و همۀ کشـــورهایی کـــه بویـــی از مقاومت بـــرده بودند می جنگید، ســـحرگاه ۱۳ دی ۱۳۹۸ به دســـت شـــقیترین افراد به شـــهادت رســـید. شـــاید ا گر پیش از این میشـــنیدیم که تشـــییع پیکر شـــهید ســـلیمانی دهها میلیون نفر را بـــه جوش و خروش مـــیآورد، باورش ســـخت بـــود. ســـخت بـــاور میکردیم اشـــکهای همۀ شـــهرهای ایـــران و حتی منطقه برای او ســـرازیر میشود و ســـیلی به راه می اندازد. انگار بغض ســـالها مظلومیت شکسته شـــده باشد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.